Jak zarządzać emocjami?

Artykuł powstał na podstawie spotkania na żywo pod tytułem „Jak zarządzać emocjami?”

Całe nagranie jest dostępne na moim profilu Beata Kaczor Trener Mentalny na Facebook’u oraz na moim profilu na Instagramie: @beata_kaczor_trener_mentalny. Zachęcam Was do obejrzenia całości!

Dobre zarządzanie emocjami składa się z trzech punktów, które postaram się poniżej omówić.

Wiem, co przeżywam i umiem to nazwać.
Dobrze to przeżywam.
Reaguję i wyrażam emocje.

Aby dobrze zarządzać emocjami, należy najpierw je nazwać. W pierwszej kolejności musimy wiedzieć, czym chcemy zarządzać, ponieważ inaczej będziemy zarządzać energią smutku, a inaczej energią radości. Na etapie nazwania emocji zazwyczaj pojawia się już problem, ponieważ mnóstwo ludzi ma trudności z rozpoznawaniem i późniejszym nazwaniem swoich emocji. Jeśli od dzisiaj zaczniemy pracować z naszymi dziećmi nad tymi czynnościami, to w dorosłości nie będą już miały tego typu trudności. Ważne jest, aby nazwać na głos te emocje, aby je zakomunikować.

Jak rozpoznać emocje?

Aby rozpoznać emocje, musimy umieć połączyć to, co się dzieje z naszym ciałem z tym, co wiemy na temat emocji. W tym procesie może pomóc checklista emocji. Emocje są traktowane i nazywane w różny sposób, w zależności od tego, w jakim nurcie psychologicznym się poruszamy.

W mojej praktyce zawodowej i prywatnie opieram się na 5 emocjach podstawowych:

Radość
Złość
Smutek
Strach
Wstręt, inaczej odraza

Oprócz tych emocji podstawowych, mamy całą paletę emocji złożonych, które składają się z emocji podstawowych wymienionych wyżej, oraz z siebie nawzajem. Emocje złożone są trudniejsze do rozpoznania i do nazwania. Przykładowe emocje złożone, to m.in. zazdrość, tęsknota, ciekawość, lęk, wstyd, bezsilność, zaskoczenie, zawiść, zdumienie, żal. To tylko część emocji złożonych.

Zachęcam Was do pobrania Arkusza nazw uczuć i emocji, dzięki któremu zobaczycie, jak wiele ich jest! Pobierzecie go o tutaj: >>KLIK<<

Oprócz emocji podstawowych i emocji złożonych, mamy jeszcze meta emocje. Czasem dopiero na drugi dzień odkrywamy, że ta emocja, którą wcześniej nazwaliśmy w konkretny sposób, skrywa jednak inną emocję. Często są to przekonania wyniesione z domu, gdzie jakaś emocja nie była akceptowana i dziecko nauczyło się przysłaniać ją inną emocją.

Rozpoznawanie emocji na przykładzie zazdrości i zawiści

Na przykładzie zazdrości i zawiści wytłumaczę Wam, jak rozpoznawać emocje. W jaki sposób odróżnić zazdrość od zawiści? Zazdrość to pragnienie posiadania czegoś, natomiast zawiść to nie tylko pragnienie posiadania czegoś, ale również kierowanie swojej energii w kierunku odebrania komuś tej rzeczy. Zazdrość jest zdrową emocją, pokazuje nam, czego pragniemy i pomaga skierować naszą energię w tym kierunku. Zawiść powinna nas skłonić do zastanowienia się, dlaczego chcemy kogoś skrzywdzić. Najczęściej do zawiści prowadzi nieprzepracowany żal.

Zarządzanie emocjami — etap drugi

Dopiero jeśli pozwolimy sobie dobrze przeżyć daną emocję, zgodnie z naszym charakterem emocjonalnym, to sprawimy, że powstała energia zmniejszy swój poziom. Co w późniejszym procesie pozwoli łatwiej zarządzić tą emocją. Należy pozwolić tej emocji zaistnieć, aby móc ją dobrze przeżyć. Możemy komunikować np. bliskim nasze emocje zdaniami typu: „Przyszła do mnie złość”. Nie mówimy „Jestem zła”, ponieważ to nie my jesteśmy tą emocją. Emocja przyszła do nas, żeby nam pokazać, co się z nami dzieje.

Blokowanie przeżywania emocji to ogromny problem obecnych czasów.

Na temat blokad emocjonalnych porozmawiam z Wami na bezpłatnym webinarze „Blokady emocjonalne — czym są i jak powstają?” 18 maja 2022 roku, o godzinie 21.00.

Zarządzanie emocjami — etap trzeci

Po przejściu dwóch wcześniejszych etapów zarządzania emocjami etap trzeci staje się o wiele łatwiejszy. Dzięki rozpoznaniu, głośnym nazwaniu i pozwoleniu sobie na przeżycie emocji, pozostaje nam wypracowanie odpowiednich umiejętności reagowania na konkretną emocję i późniejsze jej wyrażenie. Wiedząc już, jaka emocja do nas przyszła, widzimy jej początek i koniec, wiemy, co zrobić albo jakiego rozwiązania szukać.

Jak pomóc dziecku zarządzać emocjami?

Przede wszystkim nie powinniśmy zabraniać dziecku okazywać i przeżywać emocji. Bardzo często możemy zaobserwować sytuacje bagatelizowania emocji, albo wręcz zabraniania okazywania emocji poprzez wypowiadanie zdań, takich jak: „Ale Ty brzydko wyglądasz, jak jesteś smutna!”, „No nie złość się już, mamusia nie lubi, gdy się złościsz!”. Takie zdania wypowiadane nawet w dobrej intencji, wyrządzają dziecku ogromną szkodę na jego dorosłe życie.

Często mylimy emocję złości ze smutkiem. Najczęściej jest to zachowanie wyniesione z dzieciństwa, z domu rodzinnego. Czasem złość jest łatwiej akceptowalna niż smutek. Warto zwrócić uwagę na to, że każda z emocji może być odczuwalna przez nas w inny sposób.

Uczmy dzieci zarządzania emocjami, aby będąc dorosłymi ludźmi, mogli ze spokojem witać wszystkie przychodzące do nich emocje, ponieważ będą wiedzieć, w jaki sposób na nie reagować.

Zapamiętaj!

Będę to powtarzać do znudzenia, ale to jest podstawowa i najważniejsza informacja, o której należy pamiętać. Wszystkie emocje są dobre. Bardzo zależy mi na tym, żebyście o tym pamiętali!